Certyfikację zwierząt do zooterapii (psów, kotów, alpak, osłów etc) reguluje Ustawa o ochronie zwierząt z dnia 11 marca 2004 (Dz.U. 2004 nr 69 poz. 625)
Zgodnie z nią, zwierzę w zooterapii musi posiadać zaświadczenie weterynaryjne, że jest zdolne pod względem psychofizycznym (nie posiada chorób i zaburzeń w okręgu ciała, emocji i psychiki) i weterynaryjnym (np aktualne szczepienia, badania etc). Zaświadczenie jest wystawiane czasowo.
Drugą formą prawną, regulującą uprawnienia zwierząt terapeutycznych – jest prawo branżowe terapeutyczne – międzynarodowe oraz polskie – dotyczące wykorzystywania i wdrażania narzędzi terapeutycznych (narzędzie terapeutyczne nie jest synonimem przedmiotu). A także prawo dotyczące leczenia i rehabilitacji osób (w w/w zakresie).
Z uwagi na zbyt dużą dynamikę w zachowaniu i reakcji zwierząt oraz dużą podatność homeostatyczną – nie można mówić o certyfikacji zwierząt do zooterapii, jako zwierząt (narzędzi) terapeutycznych czy też zwierząt-terapeutów.
To oznacza, że zooterapeuta zawsze bierze pełną odpowiedzialność za zachowanie swojego „pupila” w każdym kontakcie interpersonalnym.
Z tego powodu nie istnieje również pojęcie „zwierzę-terapeuta” a jedynie pojęcie „zwierzę wprowadzone przez terapeutę”.
Wdrożenie narzędzi terapeutycznych jest zawsze objęte cyklem badań naukowych pod okiem i w nadzorze osób mających co najmniej 20 lat pracy terapeutycznej, ponad 500 osób w terapii, w tym sporą część z nich wyleczonych – o czym świadczą twarde dowody diagnostyczne. Badania zawsze dotyczą określonej formy terapii a nie terapii jako takiej. Podobny proces odbywa się w ramach wdrażania i oceny narzędzi w rehabilitacji.
Badania naukowe muszą zostać poparte twardymi dowodami – także przez specjalistów innych specjalności – z widocznym brakiem reakcji placebo u pacjenta i reakcji na inne narzędzia.
Zwierzę w kierunku terapii – jeżeli już – , to może być szkolone i certyfikowane jedynie przez osobę, która ma co najmniej:
20 lat pracy terapeutycznej, ponad 500 osób w terapii, w tym sporą część z nich wyleczonych – o czym świadczą twarde dowody diagnostyczne. Szkolenia i certyfikacja zawsze dotyczą określonej formy terapii a nie terapii jako takiej. Podobny proces odbywa się w ramach wdrażania i oceny narzędzi w rehabilitacji, edukacji, sportu i rekreacji.
Osoby nie posiadające (zgodnie z polskim prawem) uprawnień do szkolenia, wdrażania i diagnozowania narzędzi terapeutycznych, rekreacyjnych czy pedagogicznych – nie mogą szkolić i certyfikować zwierząt w zakresie zooterapii, zoopedagogiki czy zajęć rekreacyjnych wśród zwierząt.
tego typu osoby nie mają często najmniejszego pojęcia, czym jest terapia, czym jest relacja terapeutyczna, jakie znaczenie mają zjawiska etologiczne dla leczenia lub patologizacji zachowań, emocji i światopoglądu u danych postaci. Często spotykamy się w zooterapii ze zjawiskiem poniżania, molestowania, wykluczania podopiecznego przez zwierzęta, bo osoba szkoląca czy certyfikująca nie zauważyła u zwierzęcia potencjału do takich zachowań.
Kursy i egzaminy behawioralne dla zwierząt nie są podstawą do prowadzenia zajęć w zakresie zooterapii, zoopedagogiki czy zajęć rekreacyjnych wśród zwierząt.
Zwierzę potrafiące wykonać pełną procedurę behawioralną, może w otoczeniu np. dzieci odczuwać tak silny lęk lub popęd, że na skutek odczuwania emocji pojawi się u niego reakcja walki lub ucieczki.
Czas trwania pokazu cyrkowego to 3-5 min. Zajęcia zooterapeutyczne trwają 30-60 min. Nie można w tak długim czasie bazować na wykonywaniu sztuczek behawioralnych przez zwierzęta, bez negatywnych dla nich skutków emocjonalnych, fizycznych i psychicznych.
Kursy behawioralne i egzaminy behawioralne mogą stanowić tylko dodatkowy element przygotowania zwierząt w kierunku zajęć przedszkolnych i szkolnych oraz zajęć rekreacyjnych.
Nie są jednak podstawą do określenia zwierzęcia (psa, kota, alpaki etc) jako terapeuty czy narzędzia terapeutycznego.
Dokumenty ukończenia takiego szkolenia lub certyfikat uzyskany na egzaminie,w którym zwierzę wykonuje procedurę behawioralną, są tylko informacja, że dany pies, kot, alpaka, etc, potrafi wykonać taka procedurę w sytuacji do pojawienia się emocji czy popędu na średnim poziomie (impulsy zwierzęcia docierają do struktur korowych).